1867 දී නෝවා ස්කොෂියා, නිව් බ්රුන්ස්විච්ක් , කුවිබෙක් සහ ඔන්ටාරියෝ පළාත් එක්ව තැනුණු කැනඩාවට එක්වන්නට නම් බ්රිටිෂ් කොලොම්බියාව 1871 දී කොන්දේසියක් ඉදිරිපත් කලා . ඒ කැනඩාවේ බටහිර කොනේ පිහිටි තම බිම්කඩ කැනඩාවේ අනෙකුත් පළාත් සමග යා කරමින් තැනෙන දුම්රිය මගක් . අද මෙන් ගුවන් යානා , අධිවේගී මාර්ග නැති ඒ යුගයේ භාණ්ඩ ප්රවාහනයට දුම්රිය ප්රධාන මාධ්යය වුනා . ඔවුන් ඒ සදහා දුන් කඩයිම් කාලය ( Deadline ) අවුරුදු 10 ක් .
කැනඩාවේ පළමු අගමැති ශ්රීමත් ජෝන් ඒ මැක්ඩොනල්ඩ් ( Sir Jhon A Mcdonald ) ඒ සදහා ව්යාපෘතියක් පටන් ගත්තා . ඒ ඉතිහාසය Pierre Berton ගේ The National Dream (1970) සහ The Last spike (1972) පොත්වලත් Gordon Lightfoot ගේ The Canadian Triology (1972) ගීතයේත් , Edwin L Maria ගේ Canadian Pacific (1949) චිත්රපටියේත් සදහන් වෙනවා .
අළුත් දුම්රිය ව්යාපෘතියේ වංචා , දුෂණ හේතුවෙන් 1873 දී කොන්සවේටිව් පක්ෂය මැතිවරණයෙන් පරාද වූ නමුත් 1878 දී යලි බලයට පත්වූ විගස කඩිනමින් දුම්රිය ව්යාපෘතියේ වැඩ පටන්ගත්තේ බ්රිටිෂ් කොලොම්බියාව දුන් කඩයිම් කාලය ඉකුත්ව යන නිසයි .
Andrew Onderdonk
කැනඩාවට එක්වීමේ පොරොන්දුවට බටහිරින් පටන් ගත් දුම්රිය මග සමගින් රටේ අනෙකුත් කොටස් සම්බන්ධ කිරීමේ අරමුණින් කැන්ඩියන් පැසිෆික් දුම්රිය සමාගම බිහිවන්නේ 1881 පෙබරවාරි 16 වැනිදා . පෞද්ගලික ආයෝජක පිරිසකගේ මුලිකත්වයෙන් ඇරබෙන මේ සමාගමේ සභාපතිවරයා වන්නේ George Stephen සමාගමට සිය වැඩ කටයුතු පටන් ගන්නට රජය ඩොලර් මිලියන 25 ක් සහ ඉඩම් අක්කර මිලියන 25 ක් දෙනවා .
පළමු වසර අවසාන වනවිට කිලෝමීටර 211 ක කෙටි දුරකට දුම්රිය මග ඉදිවුණු නිසා කටයුතු කඩිනම් කිරීමට CPR. සමාගම එකල ඇති විශාල මුදලක් වුණු ඩොලර් 15000 ක වාර්ෂික වැටුපකට දක්ෂ පරිපාලකයෙකු වූ William Cornelius Van Horne ප්රධාන විධායක නිලධාරියා ලෙස බදවා ගනු ලැබුවා . ඔහුගේ රාජකාරිය වුනේ ප්රෙයරි තණබිම සහ රොකී කදුවැටිය හරහා ගොස් බ්රිටිෂ් කොලොම්බියාවේ සිට එන දුම්රිය මග සමග යාකෙරෙන දුම්රිය මග තනා නිමකිරීමයි .
ස්කොට්ලන්තයේ ග්ලාස්ගෝ නුවරදී 1815 ජනවාරි 10 වැනිදා උපත ලබන ජෝන් මැක්ඩොනල්ඩ් පස් හැවරිදි දරුවෙක් ලෙස කැනඩාවේ කිංස්ටන් නගරයට එන්නේ 1820 දී දෙමාපියන් කැනඩාවට සංක්රමණය වූ නිසා . මූලික අධ්යාපනයෙන් පස්සෙ නීතිවේදියෙකු වන ඔහු 1857 දී Upper Canada අගමැතිවරයා වෙනවා . එකල බ්රිතාන්ය උතුරු ඇමෙරිකානු කොලනි ප්රදේශ වූ නිව් ෆවුන්ඩ් ලන්තය , නෝවා ස්කොෂියා , එඩ්වඩ් කුමාර දිවයින , නිව් බ්රුන්ස්වික් , ඔන්ටරියෝ ප්රදේශ එකතු කරමින් 1864,1865 වසරවලදී කල උත්සාහයන් මල් පල ගන්වමින් 1867 BNA- British North American Act මගින් කැනඩාව බිහිවෙනවා . අන්තර් පළාත් දුම්රිය මග ඉදිවන්නේ මේ එකතුවේ දිගුවක් විදිහටයි . වික්ටෝරියා රැජින විසින් නයිට් පදවියකින් පුද ලබන ඔහු 1867-1873 දක්වාත් , 1878 සිට 1891 ජුනි 6 වැනිදා මිය යන තුරුම කැනඩාවේ අගමැති ධුරය දැරුවා .
විලියම් කොරනේලිස් වැන් හෝන් ( William Cornelius Van Horne)
ශ්රීමත් ජෝන් මැක්ඩොනල්ඩ් ගේ සිහිනය වූ කැනඩාවේ දෙකොන යා කෙරෙන දුම්රිය මගේ ප්රධාන නියමුවා වුයේ මොහුයි . මුලින්ම ප්රධාන විධායක තනතුරටත් ,1884 දී නියෝජ්ය සාමාන්යධිකාරී තනතුරටත් , 1888-1899 කාලයේ සාමාන්යධිකාරී තනතුරටත් ,1899-1910 කාලයේ අධ්යක්ෂක මණ්ඩල සභාපතිවරයා ලෙසත් කැනේඩියන් පැසිෆික් දුම්රිය සමාගමේ ප්රවර්ධනයට කටයුතු කලා . රැකියාවට අමතරව විවිධ දක්ෂතා සහ ආශාවන් ඇති කෙනෙක් ලෙස ඔහු ප්රසිද්ධ වූයේ භූ විද්යාවට , උද්යානකරණයට , කටු සටහන් ඇදීමට මෙන්ම චිත්ර එකතු කරන්නට ඔහු දැක්වූ උනන්දුව නිසා . 1909 යුරෝපා සංචාරයක යෙදෙන අතරතුර මොන්ට්රියල් නගරයේ සිටි මුණුපුරාට එවූ අතින් ඇදී තැපැල්පත් ඒ අතරින් සුවිශේෂයි .2001 දී ප්රකාශයට පත්වූ Trunks all aboard යන ග්රන්ථයට මුල්වූ වදන් පෙල වැන් හෝන් දුම්රියේ ගෙනයන අලි ඇතුලත් කටු සටහනකට යෙදූ ශීර්ෂයක් .
රොකී කදුවැටිය තරණය කරමින් දෙපැත්තකින් දුම්රිය මග තැනුණු හැටි ඊලග මාසයේදී කියවමු .........
CPR ඉතිහාස ප්රකාශනයක් ඇසුරින් සකස් කලේ
අනුරුද්ධ වැලිගමගේ
මම යාත්රා වෙනුවෙන් මෙම ලිපි පෙල ඉදිරිපත් කලේ රුවන් හරිස්චන්ද්ර යන නමින්.
සේයාරූ - අන්තර්ජාලයෙන් Google Images
No comments:
Post a Comment